ارزشیابی کیفی توصیفی دوره ابتدایی
نگاهی واقع گرایانه به ارزشیابی کیفی توصیفی
آخرین مطالب
برای دریافت فایل به روی واژه دریافت کلیک کنید.دریافت
خیلی خوب :
در صورتیکه عملکردهای دانش آموزی در هر درس ، بر اساس منابع و ابزارهایی که در
سنجش و ارزشیابی او درآن درس مورد استفاده قرار گرفته اند نشان دهنده عملکرد کامل
و بدون نقص و یا با حداقل نقص غیرتکراری باشد این رتبه تعلق می گیرد.
خوب :
در صورتیکه عملکرهای دانش آموز، نشان دهنده اشتباهات محدود و در مواردی تکراری و
یا جدید باشد در این حالت رتبه خوب تعلق می گیرد.
قابل قبول :
درصورتیکه
عملکردهای دانش آموزی در هر درس ، براساس منابع و ابزارهایی که در سنجش و ارزشیابی
او در آن درس مورد استفاده قرار گرفته اند نشان دهنده عملکردی باشد که دارای
اشتباهات متعدد و تکراری بوده اما به حداقل اهداف اساسی درس دست پیدا کرده است ،
رتبه قابل قبول تعلق می گیرد .
نیازمند به آموزش و تلاش بیشتر :
در
صورتیکه عملکرهای دانش آموزی در هر درس ، براساس منابع ابزارهایی که در سنجش و
ارزشیابی او در آن درس مورد استفاده قرار گرفته اند ، نشان دهنده عملکردی باشد که
اشتباهات وی به تعداد زیاد بوده و درفرآیند سال تحصیلی نیز این اشتباهات تکرار می
شوند ، به گونه ای که در این حالت به حداقل اهداف اساسی درس دست پیدا نکند ، این
رتبه تعلق می گیرد.
خیلی خوب :
در صورتیکه عملکردهای دانش آموزی در هر درس ، بر اساس منابع و ابزارهایی که در
سنجش و ارزشیابی او درآن درس مورد استفاده قرار گرفته اند نشان دهنده عملکرد کامل
و بدون نقص و یا با حداقل نقص غیرتکراری باشد این رتبه تعلق می گیرد.
خوب :
در صورتیکه عملکرهای دانش آموز، نشان دهنده اشتباهات محدود و در مواردی تکراری و
یا جدید باشد در این حالت رتبه خوب تعلق می گیرد.
قابل قبول :
درصورتیکه
عملکردهای دانش آموزی در هر درس ، براساس منابع و ابزارهایی که در سنجش و ارزشیابی
او در آن درس مورد استفاده قرار گرفته اند نشان دهنده عملکردی باشد که دارای
اشتباهات متعدد و تکراری بوده اما به حداقل اهداف اساسی درس دست پیدا کرده است ،
رتبه قابل قبول تعلق می گیرد .
نیازمند به آموزش و تلاش بیشتر :
در
صورتیکه عملکرهای دانش آموزی در هر درس ، براساس منابع ابزارهایی که در سنجش و
ارزشیابی او در آن درس مورد استفاده قرار گرفته اند ، نشان دهنده عملکردی باشد که
اشتباهات وی به تعداد زیاد بوده و درفرآیند سال تحصیلی نیز این اشتباهات تکرار می
شوند ، به گونه ای که در این حالت به حداقل اهداف اساسی درس دست پیدا نکند ، این
رتبه تعلق می گیرد.
ـ ارائه
تصویری از عملکرد درسی دانش آموز (ابتدا توصیفی شفاهی یا کتبی و یا توأمان و سپس
استفاده از مقیاس های رتبه ای )
ـ توجه
به جنبه های مختلف شخصیت دانش آموز(دقت در وضعیت رفتاری دانش آموز با عنایت به
تفاوت فردی)
ـ ارائه
دیدگاه ها و توصیه های معلم ، همواره در راستای بهبود عملکرد دانش آموزان
باشد.
- برای تهیه چک لیست ابتدا هدف آموزشی خود را
مشخص نماید سپس تلاش کنید تا نشانه های تحقق هر هدف یا انتظار آموزشی را فهرست
نماید. این نشانه ها همان گویه های یک چک لیست هستند.
- چک لیستهایی که تهیه می کنید ساده و محدود
باشد.
- اگر می خواهید برای تمامی کلاس اجرا کنید،
شکل ساده آن به این گونه است که در ستون اول نام دانش آموز کلاس را بنویسید و گویه
های چک لیست را در سطر قرار دهید، به این صورت با یک برگ، چک لیستی از تمامی دانش
آموزان خواهید داشت.
- تا آنجا که ممکن از چک لیستهایی استفاده
کنید که به آن نیاز بیشتری دارید. منظور این است که تنها در مواردی که از روشهای
دیگر نمی توانید برا ی ثبت شواهد پیشرفت و یادگیری دانش آموز استفاده کنید به
ابزار چک لیست روی آورید؛ مثلا برای جنبه اجتماعی چک لیست کوتاه، مناسب است . اما
برای اهداف جزییِ بخشی از درس ریاضی ضرورتی ندارد .
- مقدار گویه های چک لیست را محدود کنید،
حداکثر 12 گویه داشته باشد.
- گویه های چک لیست، ساده و قابل فهم باشد.
- گویه های چک لیست را بر اساس نشانه های هر
یک از انتظارات تهیه کنید.
- در صورتی که برای موضوعی از چک لیست
استفاده می کنید، برای درک دقیق تر از وضعیت دانش آموز در طول سال دو یا سه بار چک
لیستها را اجرا کنید تا از روند پیشرفت دانش آموز آگاه شوید.
- زمانی که دانش آموزان در کلاس در حال
فعالیتهای یادگیری هستند، می توانید چک لیستها را اجرا
کنید.
از یادگیرنده خواسته می شود تا در یک موقعیت شبیه سازی شده یا مصنوعی یا خیالی همان اعمالی را انجام دهد که در موقعیت های واقعی ضروری هستند مثل توپ زدن به یک توپ خیالی ، انجام حرکات شنا در بیرون آب ، آزمون رانندگی دریک موقعیت بدون ماشین....
این گزارش باید حتما به رویت اولیا رسیده باشد و از آن ها امضا نیز گرفته می شود این نسخه نوشته شده در پرونده دانش آموز قرار می گیرد و نسخه و یا کپی دیگر از آن به عنوان دفتر کارنامه مدرسه، جهت بایگانی صحافی می گردد.
ارزشیابی توصیفی رویکردی در ارزشیابی تحصیلی – تربیتی است که از طریق آن اطلاعات لازم ، معتبر و مستند برای شناخت دقیق و همه جانبه فراگیران در ابعاد مختلف یادگیری (شناختی،عاطفی،مهارتی)با استفاده از ابزارها و روش های مناسب مانند آزمون ها (آزمون های مداد کاغذی و عملکردی) سنجش مشاهد ه ای ، پوشه کار و ... در طول فرآیند یاددهی – یادگیری به دست می آید تا بر اساس آنها بازخوردهای مورد نیاز برای کمک به یادگیری بهتر در فضای روانی – عاطفی مطلوب تر برای دانش آموزان و اولیاء ارائه گردد.
انواع
بازخورد ها :
•از منظر
ابزارارتباط
بازخورد
های شفاهی – بازخورد های کتبی یا نوشتاری
•ار منظر
محتوا
بازخورد
های شناختی – بازخوردهای فراشناختی – بازخوردهای عاطفی
•از منظر
ارائه دهنده یا منبع بازخورد
دانش
آموز به دانش آموز
والدین
به دانش آموز
والدین
به معلم
معلم
به والدین
دانش
آموز به خودش
دانش
آموز به والدین
•صرف بر به کارگیری انواع ابزارها و
غفلت از فضای یادگیری
•به کارگیری ابزارها بدون توجه به
اهداف و محتوای درس
•محدود شدن روش ها و ابزارهای
ارزشیابی از آموخته ها ی دانش آموزان به برگزاری آزمون های مکرر
•حذف نمره به معنای کاهش مراقبت و
نظارت بر یادگیری
•عدم ثبت دقیق و مستند اطلاعات و
شواهد مربوط به وضعیت پیشرفت تحصیلی دانش آموزان
•قضاوت در مورد وضعیت پیشرفت تحصیلی
دانش آموزان بر اساس معیارهای متفاوت و نا همگون ( یکسان شدن معیار های قضاوت و
آشنایی اولیا با آن ها )
•کم توجهی به اهداف اصلی دروس به دلیل
کنار گذاشته شدن بارم بندی و نمونه سوالات امتحانی رایج و...
•بر چسب زدن به دانش آموزان بر اساس
اعلام نتایج ارزشیابی در درجات چهار گانه
معلم در هر زمان می تواند از این نوع آزمون ها استفاده نماید . به هر دو شکل آن آزمونک( یک یا چند سوال محدود) و آزمون کامل
به طور کلی این نوع آزمون ها به دو دسته تقسیم می شوند :
الف) آزمون های ذهنی و انشایی ( آزمون های تشریحی گسترده پاسخ و آزمون های تشریحی کوتاه پاسخ )
ب ) آزمون های عینی و بسته پاسخ : ( چند گزینه ای و جور کردنی و درست و غلط )
تراکم بالای دانش آموزان از موانع مهم نظام ارزشیابی کیفی توصیفی است امید است به این امر در نظام آموزشی و پرورشی کشور توجه شود ولی تا اصلاح این مسئله باید حداقل ها و چارچوب های اساسی این ارزشیابی در کلاس درس اجرا شود.
معلم برای همسویی و همخوانی با خواسته های امروز دانش آموزان باید انگیزاننده های درونی را در وی تقویت کند تا یادگیری افزایش یابد.این ربطی به نوع ارزشیابی ندارد . این هنر و رسالت و نقشی اساسی معلم است که انگیزه یادگیری را روزبه روز زیاد نماید . اگر این انگیزه در ارزشیابی قبلی بررسی نماییم ، می بینیم به ظاهر و ترس از اسلحه نمره بوده است نه انگیزه های معلم . پس هنر ایجاد انگیزه معلم باید در انگیزه های یادگیری بچه ها حرف اول را بزند نه نوع و نحوه خواستن و ارزشیابی ما.
حذف رقابت بین دانش آموزان در مدارس یکی از راهکارهای مهم انگیزشی در مدارس است و در فضای تربیتی رقابت معنایی ندارد، زیرا تمام دانش آموزان می توانند با رعایت تفاوت های فردی و به شرط فقدان نقص این توانایی ها را کسب کنند.
بهتر است پوشه‌ای چندلایه‌ای و متناسب با اهداف، انتخاب شود.
تنظیم و مدیریت پوشه کار به عهده‌ی معلم است. درعین‌حال در این کار معلم بهتر است از دانش‌آموز هم کمک بگیرد.
باید از حجیم شدن بی‌مورد پوشه خودداری کرد.
اوراق هر درس در کنار هم نگهداری شود.
معلم هراز چند گاهی (حداقل هر فصل یک‌بار) پوشه کار دانش‌آموزان را به رؤیت والدین برساند و از آنها بخواهد که نظرشان را درباره‌ی فعالیت کودکانشان در فرم مخصوص بنویسند.
صاحب پوشه کار دانش‌آموز است، لذا در پایان سال تحصیلی، پوشه کار و محتویات آن باید به اولیاء دانش‌آموز تحویل داده شود.
شواهدی که در پوشه کار قرار می‌گیرد، باید دارای تاریخ باشند و نظر معلم نیز روی آن ثبت شود.
معلم درباره‌ی عناصر مختلفی که دانش‌آموزان می‌توانند در پوشه کار قرار دهند در کلاس بحث نماید. و از آنها بخواهد قسمت‌هایی از کارهای خود را که معرف قوت، تنوع، خلاقیت و کوشش آن‌هاست، انتخاب کنند.
معلم در انتخاب نمونه کارها و درج در پوشه کار از مشارکت دانش‌آموزان استفاده نماید.
معلم از پوشه کارها مطابق فرم مخصوص ارزیابی به عمل آورد.
هر دانش‌آموز شکل ظاهری پوشه کار خود را به کمک والدینش و باراهنمایی و توصیه‌های معلم، تعیین کند..
البته ارزشیابی خوب به معنای حذف نمره و یا جایگزینی مقیاسی دیگر به جای آن نیست . بلکه ارزشیابی خوب ، ارزشیابی است که معلم با کمک ابزارهای مناسب و علمی ، با یک ارزشیابی تکوینی به یک رویکرد بازخورد توصیفی بینجامد.
با سه سوال می توان نتیجه گرفت که نمره (عدد) میزان یادگیری را نمی رساند و عدد با یادگیری سنخیت ندارد و میزان آن را نمی رساند؟
سوال اول : فردی که ریاضی را 14 گرفته یادگیری او را چگونه تلقی می کنید؟ ( دانشجوی دکترا نمره اول کلاس این نمره را گرفته ودانش آموز کلاس اول که با سه سوال و دو غلط این نمره را گرفته اند.)
سوال دوم : آیا دو دانش آموزی که هر دو در علوم 15 گرفته اند در یادگیری علوم برابرند ؟ ولی عدد می گوید که برابرند.
سوال سوم : آیا کسی که نمره اش 20 شده یعنی دو برابر کسی که ده شده است می داند یا یادگرفته است ؟ ولی عدد این را می گوید.
پس عدد میزان یادگیری را نه تنها نمی رساند بلکه نمی تواند توصیفی از وضعیت ( قوت و ضعف) ارائه کند.
1- علاقه معلم به بهبود و اصلاح وپیشرفت دانش آموز با ارائه گزارشی در این ارتباط
2-اشراف کامل معلم به اهداف و انتظارات آموزشی و نشانه های یادگیری در هر درس از مواد درسی پایه ( در صورت عدم اشراف می توان به راهنمای تدریس دروس و راهنمای ارزشیابی کیفی توصیفی بخش پایانی و سطوح عملکرد یادگیری توجه شود. )
3- وجود پوشه کار و سایر مستنداتی که در فرایند آموزش و به منظور نشان دادن روند پیشرفت تحصیلی دانش آموز ، به صورت هدفمند جمع آوری ، انتخاب و ساماندهی شده است .
4- آگاه کامل از مصادیق مقیاس های رتبه ای ( سطح دستیابی به اهداف) خیلی خوب ، خوب ، قابل قبول ، نیاز به تلاش و آموزش بیشتر و نیاز به آموزش مجدد .
5- در نظر گرفتن راه کارهایی در جهت اصلاح و بهبود وضعیت تحصیلی دانش آموز در گزارش پیشرفت تحصیلی
معلم زمانی از باخورد شفاهی استفاده می کند که :- زمانی که اطلاع خود دانش آموز از عملکرد خویش مدنظر است .
- زمانی که دانش آموزان توانایی خواندن نوشته ها را ندارند.
- برای دانش آموزان پایه اول به ویژه در اول سال تحصیلی
- در مورادی که ضرورتی برای ارائه به والدین وجود ندارد.
- در صورتی که ثبت بازخورد ، به تشخیص معلم ، اهمیت بالایی در سازماندهی نتایج عملکرد دانش آموزان ندارند.
- زمانی که معلم عملکرد دانش آموز را مشاهده می کند و نیاز به بازخورد فوری و به هنگام را احساس می کند.
معلم زمانی از بازخورد کتبی استفاده می کند که :- لازم است اولیا در جریان عملکرد دانش آموزان قرار گیرند.
- دانش آموزی اشکال جدیدی و اساسی در یک فعالیت دارد و معلم تشخیص می د هد با نوشتن بازخورد کتبی تکلیف اولیا در کمک به دانش آموز روشن می شود.
- نمونه فعالیت دانش آموز ، در پوشه کار ، قرار داده می شود.
- تلاش مهم یا برجسته ای انجام شده و دانش آموز با مراجعه به آن و مرور بازخورد معلم ، انگیزه ی تلاش و موفقیت را در خود تقویت می نماید.
- عدم اطلاع از آن بازخورد ، عملکرد تصمیم گیری های بعد ی در مورد دانش آموز را با ابهام و مشکل روبرو گرداند.
قبل از بارخورد بایستی ویژگی های یک بازخورد مناسب اعم از توصیفی ، حرکت دهنده ، اصلاح کنندگی ، به موقع بودن ، در حدفهم ودرک بودن ، مخرب نبودن و ... آشناباشیم و علم به مساله اصلی دانش آموز و راه کارهای مناسب برای آن داشته باشیم.بعد به آن دانش آموز بازخورد می دهیم. این بازخورد ها می تواند یک کلمه تا چندین خط برای دانش آموزان کلاس متفاوت باشد مهم این است که بازخورد شما داروی مناسبی برای درمان درد آن باشد.
برای دانلود نرم افزار تکمیل گزارش پیشرفت تحصیلی تربیتی نوبت دوم (1.29)می توانید به آدرس زیر مراجعه فرمایید .
http://gdbook.ir/node/1274
ویا:
http://s6.picofile.com/file/8249364434/Modir129.rar.html
توجه به بهداشت روانی در کلاس درس ، جز اهداف مهم در ارزشیابی تمام کشور هاست. اگر معلم این نمودار را طوری استفاده کند که حرکت و انگیره و روبه سمت جلو را در همه ( مخصوصا در دانش آموزان نیاز به تلاش بیشتر) ایجاد کند ابزار انگیزشی خوبی است و خللی ایجاد نمی کند ولی اگر طوری شود که منجر به فاصله افتادن از یکدیگر و رتبه بندی بین آن ها شود می تواند مسائل روانی در بچه ها ایجاد کند حتی آن ها را مجبور به تخریب و به هم زدن آن نماید. که در این صورت با ارزشیابی مناسب که هر کس با خودش مقایسه شود نه رتبه بندی و فاصله ایجاد کردن بین بچه ها ، سازگاری ندارد.
پوشه کار با هر شکل و شمایلی که باشد با هر قیمت و طرحی باشد باید سه کار بکند در غیر این صورت پوشه کار دانش آموز تعریف نمی شود بلکه بایگانی و یا قبرستان آثار بچه ها خواهد بود که دیگر کارایی لازم را نخواهد داشت .
1- جمع آوری اطلاعات ( اطلاعات ضروری که در داوری مورد نیاز ماست)
2- ساماندهی اطلاعات( به ما کمک کند که در فرآیند روبه رشد است یا برعکس ، چه ضعف هایی پی در پی وجوددارد و ...)
3- ارزیابی اطلاعات ( در فرآیند به دنبال ضعف ها و قوت ها و راهکارهایی باشیم که پوشه کار و فعالیت های بچه ها به ما کمک کرده است .)
برای درنظر گرفتن سطحی از یادگیری و تعیین رتبه های آن باید به جدول سطوح یادگیری که در پایان راهنمای ارزشیابی است مراجعه شود و نیز می توان اهداف و انتظارات دروس و یا کتب را در نظر بگیریم و میزان دستیابی به هریک را رتبه بندی کنیم. ولی به طور کلی باید گفت:
خیلی خوب : رتبه کسی است که به اکثر اهداف و انتظارات آن درس و یا کتاب رسیده باشد.
خوب : رتبه کسی است که به اکثر اهداف و انتظارات آن درس و یا کتاب نرسیده ولی در حد مطلوب رسیده باشد.
قابل قبول : رتبه کسی است که تقریبا به نیمی از اهداف و انتظارات آن درسی و یا کتاب رسیده باشد.
نیاز به تلاش بیشتر : رتبه کسی است که به کمتر از نیمی از اهداف و انتظارات آن درس و یا کتاب رسیده باشد.
ــ تعیین میزان و یا تعداد غلط برای در نظر گرفتن سطوح و رتبه ها درست نیست زیرا که نوع غلط ها و میزان آن و انتظارات یکسان نیستند. مثلا چهار تا غلط در دندانه ننوشتن با چهار تا غلط در کلمات که حروف هم صدا را اشکال دارد، فرق می کند.
خیلی خوب : رتبه کسی است که به اکثر اهداف و انتظارات آن درس و یا کتاب رسیده باشد.
خوب : رتبه کسی است که به اکثر اهداف و انتظارات آن درس و یا کتاب نرسیده ولی در حد مطلوب رسیده باشد.
قابل قبول : رتبه کسی است که تقریبا به نیمی از اهداف و انتظارات آن درسی و یا کتاب رسیده باشد.
نیاز به تلاش بیشتر : رتبه کسی است که به کمتر از نیمی از اهداف و انتظارات آن درس و یا کتاب رسیده باشد.
ــ تعیین میزان و یا تعداد غلط برای در نظر گرفتن سطوح و رتبه ها درست نیست زیرا که نوع غلط ها و میزان آن و انتظارات یکسان نیستند. مثلا چهار تا غلط در دندانه ننوشتن با چهار تا غلط در کلمات که حروف هم صدا را اشکال دارد، فرق می کند.